Anna Sarczyńska

Scenariusz przeznaczony jest do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas VII–VIII, uczeń: określa aspiracje i potrzeby w zakresie własnego rozwoju i możliwe sposoby ich realizacji; załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325). Cel główny: doskonalenie umiejętności tworzenia i realizacji długoterminowych planów zawodowych oraz adaptacji do zmieniającego się środowiska pracy.Cele szczegółowe:Uczeń: rozumie, że rozwój zawodowy to proces ciągły, wymagający adaptacji do zmieniającego się rynku pracy, rozwija umiejętność planowania i organizacji, rozumie, jakie kroki są potrzebne do osiągnięcia zawodowych celów. Metody pracy: miniwykład, ćwiczenie indywidualne, burza mózgów. Środki dydaktyczne: film pt. WYBIERAM ŚWIADOMIE – doradca zawodowy radzi – „Mój potencjał zawodowy” [1], Mój plecak na zawodową podróż (załącznik 1 – dla każdego ucznia), zdjęcia ilustrujące przedmioty, tj.: kompas, górskie buty, sweter, rękawiczki, woda, prowiant, naładowany telefon, powerbank, latarka, GPS, wodoodporna mapa, apteczka, scyzoryk, zapałki, flipchart, mazaki lub tablica, kreda. Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Scenariusz przeznaczony jest do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas VII–VIII, uczeń: rozpoznaje własne ograniczenia jako wyzwania w odniesieniu do planów edukacyjno-zawodowych; załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325). Cel główny: nauka postrzegania własnych ograniczeń jako wyzwania w kontekście aspiracji edukacyjnych i zawodowych. Cele szczegółowe:Uczeń: potrafi zidentyfikować i zrozumieć własne ograniczenia i wyzwania w kontekście swoich celów edukacyjnych i zawodowych, stosuje praktyczne techniki samodyscypliny, takie jak efektywne zarządzanie czasem i koncentracja na zadaniach, potrafi efektywnie współpracować i komunikować się w grupie. Metody pracy: miniwykład, praca w parach, ćwiczenie indywidualne, burza mózgów, dyskusja moderowana. Środki dydaktyczne: Historie sukcesu (załącznik nr 1), Dyscyplina na co dzień (załącznik nr 2 – dla każdego ucznia), karta pracy, zegar, timer, flipchart lub tablica, mazaki. Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Skuteczne uczenie się jest współcześnie fundamentem sukcesów zarówno w sferze zawodowej, jak i osobistej. W natłoku informacji do przyswojenia kluczową umiejętnością staje się dokonanie trafnego wyboru najbardziej efektywnej strategii nauki, umożliwiającej w jak najkrótszym czasie osiągnąć zadowalające rezultaty [1]. Uczenie się w sposób skuteczny wymaga nie tylko zaangażowania, lecz także zastosowania odpowiednich metod i technik, które umożliwią efektywne nabywanie wiedzy.  Z artykułu dowiesz się m.in.: Jakie są różne style uczenia się i jak można je wykorzystać do efektywniejszej nauki? Czym jest model VARK i jak pomaga zrozumieć indywidualne preferencje w nauce? Jakie strategie uczenia się są najlepsze dla wzrokowców, słuchowców, osób preferujących czytanie/pisanie oraz kinestetyków? Jakie warunki muszą być spełnione, aby skutecznie zapamiętywać informacje? Czym jest neurodydaktyka i jakie ma znaczenie dla praktyk edukacyjnych? Jakie są przykłady metod neurodydaktycznych i jak mogą one poprawić proces nauki? W jaki sposób strategia SQ3R pomaga w skutecznym przyswajaniu treści? Jakie są zalety i wyzwania różnych metod i technik efektywnego nabywania wiedzy? Jakie role odgrywają techniki relaksacyjne w efektywności uczenia się? Dlaczego ważne jest rozpoznawanie własnego stylu uczenia się i jak to zrobić? Jakie są sposoby radzenia sobie z trudnościami w nauce? Jak wykorzystać opinie i feedback w procesie uczenia się?

Scenariusz przeznaczony jest do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas IV–VI, uczeń: określa własną hierarchię wartości i potrzeb; załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325). Cel główny: zapoznanie uczniów z procesem samodzielnego odkrywania i definiowania swoich osobistych wartości i potrzeb. Cele szczegółowe: Uczeń: jest zainspirowany do refleksji nad własnym systemem wartości, odkrywa swoje wartości, umiejętności oraz buduje pozytywną samoocenę i obraz samego siebie, rozumie, że jego wartości i potrzeby mogą się różnić od wartości i potrzeb innych. Metody pracy: miniwykład, pogadanka, dyskusja, praca indywidualna, praca w parach. Środki dydaktyczne: W lustrze własnych wartości (załącznik 1 – opcjonalnie dla każdego ucznia), papier lustrzany w formacie A4 lub A5. Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Scenariusz przeznaczony jest do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas IV–VI, uczeń: określa własne zainteresowania i uzdolnienia oraz kompetencje; załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325). Cel główny: rozwinięcie umiejętności przyjmowania krytyki w sposób konstruktywny i budowanie pozytywnego samopoczucia w kontekście rozwoju osobistego i edukacyjnego. Cele szczegółowe: Uczeń: jest w stanie wyjaśnić, czym różni się krytyka konstruktywna od niekonstruktywnej, wie, jak prawidłowo reagować na negatywną opinię, rozumie wartość konstruktywnej krytyki i potrafi ją zastosować w praktyce w celu poprawy swoich umiejętności i osiągnięć. Metody pracy: miniwykład, dyskusja, burza mózgów, praca indywidualna. Środki dydaktyczne: film pt. „Nauki mędrca”, czyli jak radzić sobie z lękiem przed opinią innych (bajki filozoficzne cz. 1.)7, W morzu krytyki. Czy to pomaga, czy przeszkadza? (załącznik nr 1 – dla każdego ucznia), flipchart lub tablica, mazaki. Przewidywany czas realizacji: 45 min. Proponowane sytuacje dydaktyczne

Scenariusz przeznaczony jest do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla uczniów szkół ponadpodstawowych, uczeń: ustala swoje cele, zadania i działania w kontekście planowania ścieżki edukacyjno-zawodowej; załącznik nr 5 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325).                                Scenariusz zajęć  Szkoły ponadpodstawowe Cel główny: uświadomienie uczniom znaczenia planowania kariery i wyboru ścieżki zawodowej. Cele szczegółowe: Uczeń: potrafi wyznaczać swoje cele, poznaje elementy skutecznego planowania kariery i podejmowania decyzji, potrafi opracować plan działań według metody SMART. Metody pracy: miniwykład, dyskusja, burza mózgów, praca w grupach, praca indywidualna. Środki dydaktyczne: film pt. "JAK OSIĄGNĄĆ CEL? – 8 skutecznych wskazówek na to, jak wyznaczać cele” [1], „Karta SMART: Ustalam cele. Planuję swoją ścieżkę edukacyjno-zawodową” (załącznik 1 – dla każdego ucznia), „Plac budowy – zdjęcia” (załącznik nr 2 – dla każdej grupy). Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Skrót „CV” pochodzi od łacińskich słów curriculum vitae, które można przetłumaczyć jako „przebieg życia”. Zarówno skrót, jak i pełna nazwa to równie często stosowane określenia dokumentu aplikacyjnego – życiorysu zawodowego. Treść zawarta w CV jest unikalna, ponieważ każdy ma niepowtarzalne doświadczenie zawodowe, umiejętności, wykształcenie i charakterystyczne cechy. Curriculum vitae to zatem dane biograficzne konkretnej osoby. Pomimo różnic we właściwej treści przy tworzeniu dokumentu aplikacyjnego istnieją określone i stałe standardy [1]. Warto zapoznać z nimi uczniów już na etapie nauki w szkole podstawowej.

Scenariusz przeznaczony jest do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas IV–VI, uczeń: wymienia różne grupy zawodów i podaje przykłady zawodów charakterystycznych dla poszczególnych grup, opisuje różne ścieżki ich uzyskiwania oraz podstawową specyfikę pracy w zawodach; załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego. Cel główny: zapoznanie uczniów z różnymi zawodami związanymi z jubilerstwem i złotnictwem. Cele szczegółowe:Uczeń: zna specyfikę pracy w zawodach związanych z jubilerstwem i złotnictwem, rozumie, że różne zawody w branży jubilerskiej i złotniczej mogą wymagać różnych umiejętności, poznaje rodzaje kamieni i kruszców szlachetnych oraz ich znaczenie w branży jubilerskiej, rozumie różne cechy zawodów związanych z projektowaniem biżuterii. Metody pracy: miniwykład, dyskusja, praca indywidualna. Środki dydaktyczne: W pracowni jubilerskiej (załącznik 1 – dla każdego ucznia), kartki A4, kleje z brokatem i w sztyfcie, kolorowe plastikowe kryształki, koraliki, pisaki, małe muszelki itp., film pt. Reportaż u jubilera w Warszawie17. Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Scenariusz przeznaczony jest do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa  zawodowego dla klas IV–VI, uczeń: prezentuje swoje zainteresowania i uzdolnienia wobec innych osób z zamiarem zaciekawienia odbiorców; załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego. Cel główny: zwiększenie samoświadomości i pewności siebie w procesie dzielenia się swoimi pasjami z innymi. Cele szczegółowe:Uczeń: rozumie znaczenie samoświadomości i umiejętności prezentowania siebie, potrafi identyfikować swoje zainteresowania i uzdolnienia, potrafi wyrazić swoje zainteresowania w sposób kreatywny i intrygujący dla innych. Metody pracy: pogadanka, dyskusja moderowana, praca indywidualna, pokaz. Środki dydaktyczne: Sztuka prezentacji siebie (załącznik nr 1 – dla każdego ucznia), kartki A4 lub A3, nożyczki, kleje, pisaki, kredki, kilka gotowych szablonów map myśli [1], czasopisma i kolorowe gazety do wykonania kolażu ze zdjęć. Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Rozwój osobisty, zarówno na poziomie edukacyjnym, zawodowym, jak i osobistym, jest fundamentalnym elementem osiągania sukcesu i spełnienia. Amerykańska psycholożka C. Dweck wprowadziła koncepcje growth mindset i fixed mindset, które definiują kluczową różnicę w przekonaniach i podejściu do rozwoju osobistego [1]. Podstawą rozważań było pytanie: dlaczego niektórzy ludzie w obliczu wyzwań poddają się i rezygnują, a inni do skutku szukają rozwiązań? Dweck zaczęła badać to zjawisko wśród dzieci w wieku szkolnym w latach 80. XX wieku i w efekcie wieloletnich eksperymentów odkryła, że różnica leży w nastawieniu, a nie we wrodzonych zdolnościach [2]. Artykuł ma na celu wyjaśnienie, w jaki sposób przekonania wpływają na naszą motywację, podejście do wyzwań i zdolność do adaptacji w zmieniającym się otoczeniu.